sayfa içeriği
    • www.askerihukuk.net
    • Türk Askeri hukuku ile ilgili konularda bilgi sunumu
    • www.askerihukuk.net
    • Türk Askeri Hukuku ile ilgili hususlarda bilgi sunumu
BÖLÜMLER
Linkler
HABER BAŞLIKLARI
ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİNE İLİŞKİN TASARIDA, ASKERİ YARGI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER NELER?
Değerli Ziyaretçiler, 10.12.2016 tarihinde TBMM. Başkanlığına sunulan 21 maddelik, TC. Anayasasında değişiklik yapılmasına ilişkin kanun teklifinde askeri yargı ile ilgili hükümler ve öngördüklerini sadece özet olarak sizlere aşağıda vermek istiyoruz. Buna ilişkin ayrıntılı incelememizi bilahare yapacağız.

ANAYASA DEĞİŞİKLİK TEKLİFİNDE ASKERİ YARGI:

I- Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kaldırılıyor:

TC. Anayasasında değişiklik yapılmasına ilişkin kanun teklifinin 19 uncu maddesinin E fıkrasında, 2709 sayılı Kanunun 145 inci maddesinin yürürlükten kaldırıldığı hükmüne yer verilmekte. Anayasanın bu maddesi hükmü şöyle:

"H. Askeri yargı

             Madde 145 – (Değişik: 7/5/2010-5982/15 md.)

Askerî yargı, askerî mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yürütülür. Bu mahkemeler; asker kişiler tarafından işlenen askerî suçlar ile bunların asker kişiler aleyhine veya askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidir. Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlara ait davalar her halde adliye mahkemelerinde görülür.

             Savaş hali haricinde, asker olmayan kişiler askerî mahkemelerde yargılanamaz.

             Askerî mahkemelerin savaş halinde hangi suçlar ve hangi kişiler bakımından yetkili oldukları; kuruluşları ve gerektiğinde bu mahkemelerde adlî yargı hâkim ve savcılarının görevlendirilmeleri kanunla düzenlenir.

             Askerî yargı organlarının kuruluşu, işleyişi, askerî hâkimlerin özlük işleri, askerî savcılık görevlerini yapan askerî hâkimlerin görevli bulundukları komutanlıkla ilişkileri, mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı esaslarına göre kanunla düzenlenir."

Bu maddenin kaldırılması, askeri yargının kaldırılması anlamına gelmektedir. 

Aynı Tasarının 20 inci maddesi ile, TC. Anayasası'na eklenen Geçici 21 inci maddenin E fıkrasının birinci bendinde, "Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve askeri mahkemeler kaldırılmıştır." ibaresine yer verilmiştir. Bu hükümde, askeri mahkemeler ile askeri yüksek yargı mercilerinin kaldırılmasına amirdir. Disiplin mahkemeleri ile ilgili hükmün Anayasa'dan çıkarılması, bunların kaldırılması ile ilgili değildir. Bunların kanunla kurulacağı anlaşılmaktadır. 

Nitekim, Tasarının 16 ıncı madde gerekçesinde, "disiplin mahkemeleri dışında savaş hali hariç askeri mahkemelerin kurulamayacağı, ancak savaş halinde, asker kişilerin görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemelerin kurulabilmesi öngörüldüğü" açıklanmaktadır.


 II- ASKERİ YARGI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?

Değişiklik Tasarısının 21/c inci maddesiyle; askeri yargı ile ilgili olan bu değişikliğin, yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği ifade olunmuştur.

Dolayısıyla Tasarının TBMM.de en az 2/3 çoğunlukla kabülü halinde, Cumhurbaşkanının onayını müteakip resmi gazetede yayınlanması sonrasında, askeri yargı resmen kaldırılmış olacaktır. 

Bilindiği üzere anayasa değişikliği kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte ikisiyle kabul edilmiş ise, (kabul oyları sayısı en az 367 ve daha fazla ise), Anayasa değişikliği kanunu üzerinde Cumhurbaşkanının onay, halkoylamasına sunma ve geri gönderme olmak üzere üç değişik yetkisi vardır. Cumhurbaşkanı, böyle bir Anayasa değişikliği kanununu on beş gün içinde onaylayabilir. Bu takdirde, Anayasa değişikliği kanunu, Resmî Gazetede yayımlanır (m.175/5).
Cumhurbaşkanının onayladığı maddeler, Resmî Gazetede yayımlanmak zorundadır. Zira, 175’inci maddenin beşinci fıkrasının son cümlesi “halkoylamasına sunulmayan Anayasa değişikliğine ilişkin Kanun veya ilgili maddeler Resmî Gazetede yayımlanır” demektedir. Anayasa değişikliği teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının beşte üçüyle veya üçte ikisinden az bir oyla kabul edilmiş ise, yani kabul oyları 330 (dahil) ile 366 (dahil) arasında ise, Cumhurbaşkanının Anayasa değişikliğine ilişkin kanunu halkoylamasına sunma veya bir daha görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderme yetkisi vardır (m.175/3).(Bkz. Gözler, Kemal: ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ KANUNLARI ÜZERİNDE CUMHURBAŞKANININ YETKİLERİ, Ankara Barosu Dergisi, 2001-4)
 

Yukarıdaki açıklamalar ışığnda, somut Kanun Tasarısı'nın TBMM. tarafından Aralık 2016 ayı içerisinde 2/3 çoğunlukla kabülü halinde (kabul oyları 367 ve daha fazla ise), Cumhurbaşkanının onayı ve değişikliğin Resmi Gazete'de yayımı için yaklaşık 15-20 gün gibi bir sürenin geçeceği de dikkate alındığında, 2017 yılının Ocak ayında askeri yargının kalkacağını ve tarihteki yerini alacağını söylemek zor değildir.

III- ASKERİ YARGININ KALDIRILMASI SONRASI, GEÇİŞ DÖNEMİ NASIL OLACAK?

Değişiklik Tasarısının 20/e inci maddesiyle; askeri yargı ile ilgili olan bu değişikliğin nasıl uygulanacağına işaret olunmuştur.

A- askeri hakimlerin durumları:

Buna göre;

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay içerisinde; idari görev ve kadrolarda bulunanlar dahil askeri hakim ve savcı sınıfından olanlar, tercihleri ve müktesepleri dikkate alınmak suretiyle;

a- Hakimler ve Savcılar Kurulunca adli hakim veya idari yargıda hakim ve savcı,
b- Milli Savunma Bakanlığınca, hukuk müşaviri veya muvazzaf subay,
olarak atanacaklardır.

Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde muvazzaf subay veya hukuk müşaviri olarak atananlar, askeri hakimler ve savcılar için öngörülen aylık ödenek ve diğer özlük haklarından yararlanmaya devam edeceklerdir.

Kaldırılan Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görev yapan ve askeri hakim ve savcı sınıfından olmayan üyeler uygun bir göreve atanacaktır.

B- Askeri yargıdaki dava ve dosyaların durumu:

Aynı maddeye göre;
Kaldırılan askeri yargı mercilerinde görülmekte olan dosyalardan;

a- Askeri Yargıtay'da olanlar, Yargıtay'a,

b- Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde olanlar, Danıştay'a,

c- Askeri mahkemelerde olanlar, görevli ve yetkili adli yargı mercilerine,

ç- Askeri savcılıklarda olanlar, yetkili Cumhuriyet başsavcılıklarına,

Herhangi bir karara gerek kalmaksızın, listeye bağlanarak devredilecektir. Yargıtay ve Danıştay kendi devir işlemlerini yürütecektir. Diğer dosyaların devirleri ise, Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından oluşturulacak komisyonlar tarafından yürütülecektir.

Kaldırılan askeri yargı mercilerince hüküm verilmekle birlikte, henüz gerekçeli kararı yazılmayan dosyalara ilişkin gerekçeli kararlar, dosyaların devredildiği yargı mercilerince yazılacaktır.

Kaldırılan askeri yargı mercilerinde görev yapan diğer tüm idari personelin atama ve görevlendirmeleri, Milli Savunma Bakanlığınca yapılacaktır.



Yorum Yaz - Arşiv
  
3689 kez okundu

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın
Site Haritası
Site Haritası
Site Yöneticisi


Avukat Orhan ÇELEN

Korkut Reis Mah. İlkiz Sok.
Fatih Apt. No: 20/14
06430 Sıhhıye-ANKARA
TÜRKİYE           
TEL: 0 542 427 44 72
         0 312 229 97 57

Jandarma subayı iken ANKARA Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi ve 1983 yılında sınıf değiştirerek askeri hakimliğe geçti. Askeri savcı, askeri hakim, adli müşavir yrd., disiplin sb.lığı, şb. md.lüğü gibi çeşitli görevlerde bulundu. (E.) Hakim Alb. Orhan ÇELEN; Şubat 1999’da kendi isteğiyle KKK.lığından emekliye ayrıldı. Halen ANKARA Barona kayıtlı olarak serbest avukatlık yapmaktadır.
Ziyaret Bilgileri
Aktif Ziyaretçi7
Bugün Toplam369
Toplam Ziyaret1389450
Videolar
Saat
Hava Durumu
Sitemize destek verin

Bizimle irtibat kurunuz.

Resimli özlü sözler

Üyelik Girişi
Parolamı unuttum
Üye olmak istiyorum